Trong các ngày gần đây có lẽ tin tức NQ42 được luật hóa trong năm 2025 đang là chủ đề hot được rất nhiều bên phân tích về tác dụng của nó khi đi vào hoạt động. Nhưng thực tế nó đã được triển khai thử nghiệm từ 2017 và kéo dài tới tận 2023 mà kết quả thực tế chúng ta nhìn thấy cũng không quá rõ nét.
Thậm chí khá hài hước là năm 2024 khi NQ42 thử nghiệm hết hiệu lực thì các ngân hàng lại thu hồi nợ xấu mạnh hơn hẳn so với các năm trước đó. Vậy bản chất và sâu xa hơn ở đây là gì? NQ42 trong giai đoạn thử nghiệm trước và NQ42 sẽ áp dụng từ 2025 có khác nhau gì không? Cái này chúng tôi chưa thấy nhiều bên phân tích nên sẽ làm rõ hơn trong bài viết này.
I. NQ42 thử nghiệm tại giai đoạn trước có ưu nhược điểm gì
Trước tiên chúng ta cần phải hiểu NQ42 đã làm được gì trong quá khứ và tồn tại nhược điểm gì mà các ngân hàng cũng không đẩy mạnh được nghiệp vụ thu hồi nợ xấu.
Đầu tiên NQ42/2017/QH14 ban hành dưới dạng thí điểm từ ngày 21/6/2017 và có hiệu lực đến ngày 15/8/2022 và sau đó tiếp tục được quốc hội thống nhất kéo dài đến 31/12/2023. Dưới đây là những ưu nhược điểm của NQ42 so với trước khi được ban hành:
Ưu Điểm:
- Cho phép tổ chức tín dụng được thu giữ tài sản đảm bảo khi khách hàng vi phạm nghĩa vụ mà không cần khởi kiện ra tòa.
- Ưu tiên thanh toán từ tài sản đảm bảo cho tổ chức tín dụng trước các chủ nợ khác.
- Tăng quyền xử lý tài sản như được bán, chuyển nhượng dễ dàng hơn.
- Có thể sử dụng kết quả thẩm định giá của chính ngân hàng để xử lý tài sản.
- Không bị hạn chế bởi luật dân sự, đất đai khi xử lý các tài sản thế chấp.
Tuy nhiên trong giai đoạn hơn 6 năm triển khai NQ42 thí điểm các ngân hàng vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong nghiệp vụ thu hồi nợ xấu do những tồn đọng và những hạn chế của NQ42 trên:
- Đầu tiên là NQ42 thí điểm chỉ áp dụng đối với các khoản nợ phát sinh trước ngày 15/8/2017 khiến nhiều nợ xấu phát sinh sau giai đoạn trên không được xử lý, nhất là nợ xấu hình thành nhiều sau giai đoạn covid.
- Một số quy định vẫn còn thiếu tính ràng buộc với các cơ quan liên quan như công an, chính quyền địa phương dẫn đến khó xử lý với các tài sản đảm bảo liên quan đến án hình sự hoặc đang tranh chấp pháp lý (như vụ của Trầm Bê tại STB).
Vì vậy mà NQ42 dù có khá nhiều những tích cực nhưng thực tế các ngân hàng cũng chưa thực sự được hưởng lợi quá nhiều trong giai đoạn thí điểm. Mà thậm chí lại khá kỳ lạ khi năm 2024 sau giai đoạn NQ42 thí điểm hết hiệu lực thì các ngân hàng lại có thể thu hồi nợ tốt hơn.
II. Luật các tổ chức tín dụng 2024 ra đời hỗ trợ thu hồi nợ tốt (Luật số 32/2024/QH15)
Trong năm 2024 khi NQ42 hết hạn thì Luật số 32/2024/QH15 (Luật TCTD 2024) được ban hành ngày 18/1/2024 và có hiệu lực từ 1/7/2024 đã phần nào giúp cho các tổ chức tín dụng có phần linh hoạt hơn để xử lý các khoản nợ còn tồn đọng giai đoạn trước đó mà NQ42 chưa xử lý được. Dưới đây là một số điểm mới từ luật 2024:
- Bổ sung quy định về xử lý tổ chức tín dụng yếu kém, áp dụng đặc biệt với nợ xấu trong các trường hợp như SCB, DongAbank, Cbbank,…
- Tăng thẩm quyền cho NHNN, cho phép NHNN áp dụng biện pháp giám sát đặc biệt xử lý thông qua các phương án phục hồi.
- Mở rộng đối tượng xử lý nợ xấu, không chỉ các khoản nợ phát sinh trước 15/8/2017 mà còn áp dụng cả các khoản nợ phát sinh sau này.
Có thể thấy luật TCTD 2024 ra đời có tính cập nhật hơn về thời gian và cơ chế nên giúp cho các ngân hàng có thể thu hồi nợ xấu tốt hơn so với giai đoạn trước đó dù cho luật TCTD 2024 chưa có nhiều tính kế thừa các ưu điểm của NQ42 trước đó.
III. Luật hóa NQ42 áp dụng kết hợp luật TCTD 2024 sẽ giúp ích nhiều cho các ngân hàng
Như đã phân tích ở trên cả NQ42 thử nghiệm và luật TCTD 2024 đều tồn tại những nhược điểm nhất định. Và trong 2025 nếu luật hóa được NQ42 chính thức áp dụng đồng thời kế thừa luật TCTD 2024 sẽ giúp NQ42 mới sẽ rất mạnh và loại bỏ được các nhược điểm đã tồn tại ở phiên bản thử nghiệm giai đoạn 2017-2023. Dưới đây là những điểm mạnh nổi bật khi NQ42 được update và áp dụng:
- Các ưu điểm của NQ42 được giữ nguyên và áp dụng với cả nợ xấu phát sinh về sau này giúp cho các TCTD nắm đằng chuôi cũng như tiết kiệm thời gian, chi phí thu hồi nợ xấu.
- Các cơ quan cảnh sát, tòa án có thẩm quyền phải hoàn trả TSĐB của khoản nợ xấu cho TCTD sau khi xác định chứng cứ và không ảnh hưởng tới xử lý vụ án hoặc hành vi vi phạm.
- TSĐB của nợ xấu phải đảm bảo cho nghĩa vụ với TCTD, tránh kê biên cho các nghĩa vụ khác.
- Vẫn duy trì và tăng cường tính giám sát, xử lý của NHNN tới các TCTD để có phương án xử lý kịp thời, giảm thiểu hậu quả.
Trong năm 2025 khi TT02 hết hiệu lực sẽ khiến cho nợ xấu tại các ngân hàng có xu hướng tăng lên và với việc luật hóa được NQ42 sẽ là yếu tố rất quan trọng giúp các ngân hàng xử lý được nợ xấu nhanh chóng nhất là khi nợ nhóm 5 – nhóm có khả năng mất vốn đang có xu hướng tăng mạnh trong Q1-2025 vừa qua.
IV. Đâu là những ngân hàng sẽ hưởng lợi lớn khi NQ42 áp dụng chính thức
Khi NQ42 chính thức được áp dụng thì câu hỏi đặt ra là đâu sẽ là ngân hàng được hưởng lợi lớn nhất? Tất nhiên là tất cả các ngân hàng đều sẽ có lợi ít nhiều nhưng dưới đây là những ngân hàng chúng tôi cho rằng có thể sẽ được hưởng lợi khá nhiều từ NQ42 này:
- STB: Hiện STB đang còn khoảng 13,448 tỷ đồng trái phiếu VAMC và đã trích lập được 11,758 tỷ đồng. Ngoài ra nợ xấu của STB cuối Q1-2025 cũng là 14,150 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu đạt 2.51%. Nếu NQ42 được đưa vào STB sẽ có nhiều cơ sở pháp lý hỗ trợ để xử lý nợ xấu của công ty cũng như cả chỗ bán cho VAMC, qua đó hoàn nhập lớn về lợi nhuận do đã trích lập rồi.
- VPB: Tiếp theo là VPB, ngân hàng vẫn nổi tiếng với tỉ lệ nợ xấu ở mức cao do ngân hàng tập trung nhiều vào cho vay tiêu dùng và nhóm khách hàng có độ rủi ro cao hơn. Kết thúc quý 1 nợ xấu của VPB là 34,610, tỉ lệ nợ xấu là 4.74%. Dù đã giảm nhiều so với giai đoạn trước nhờ tái cấu trúc FECredit nhưng với lượng nợ xấu khổng lồ thì NQ42 ra sẽ giúp VPB rất nhiều trong kế hoạch xử lý nợ xấu của mình.
- VIB: VIB cũng là ngân hàng tập trung cho vay tiêu dùng nhiều nên tỉ lệ nợ xấu của ngân hàng cũng ở mức cao với 3.79%. Vì vậy NQ42 đưa vào áp dụng cũng sẽ là động lực lớn giúp VIB xử lý và thu hồi các khoản nợ xấu của mình.
Ngoài ra sẽ còn nhiều ngân hàng cũng được lợi lớn khi NQ42 được đưa vào chính thức tuy nhiên chúng tôi không thống kê hết được trong bài viết ngắn này. Nhưng có một vài key cho mọi người dùng để tìm hiểu. Một là tỷ lệ nợ xấu ở mức cao, hai là tồn đọng nợ tại bên trung gian lâu ngày chưa xử lý được như VAMC, ba là các ngân hàng cho vay các mảng có nhiều rủi ro, nhiều khó khăn trong xử lý nợ xấu như tiêu dùng, BĐS.
Tổng kết lại NQ42 trong quá khứ là bản thử nghiệm nên hiệu quả mang lại chưa được cao do có nhiều bất cập trong thực hiện nhưng hiện tại với việc đã rút ra những khuyết điểm và chỉnh sửa trước khi đưa vào áp dụng sẽ giúp NQ42 mới trở thành công cụ rất đắc lực hỗ trợ các ngân hàng trong xử lý nợ xấu của mình.
– Link room zalo miễn phí: https://zalo.me/g/xtdspd746
– Đăng kí dịch vụ tư vấn: https://langtubuonnuocmam.com/dich-vu
———-Team LTBNM tổng hợp và phân tích ————-
Nhập mã “LTBNM” để được giảm giá 10% khi mua acc tại wichart.vn. Áp dụng cùng với các chương trình khuyến mại khác nếu có.
