Gần đây các cổ phiếu ngành vận tải xăng dầu được chú ý trở lại khá nhiều do giá cước vận tải thế giới phục hồi trở lại khá mạnh sau khi giảm từ đỉnh vào cuối 2022. Kỳ vọng tất nhiên là có và việc hưởng lợi cũng sẽ là có, nhưng mức độ hưởng lợi và nội tại công ty như thế nào cũng là vấn đề cần được quan tâm khi chọn cổ phiếu trong ngành này cũng như việc phục hồi của giá cước có phải là ngắn hạn hay xu hướng kéo dài đáng để kỳ vọng. Bài viết này chúng tôi sẽ đi phân tích cổ phiếu PVT với nhiều sự chú ý và quan tâm nhất trong ngành vận tải xăng dầu. (Hình 1)
Câu chuyện giá cước tăng là kỳ vọng cho các cổ phiếu ngành vận tải xăng dầu không phải lần đầu xuất hiện mà nó đã hình thành từ đầu tháng 10-2022. Nhưng khi đó giá cổ phiếu đã không thể tăng theo giá cước, thậm chí là giảm trong suốt tháng 10 và đến giữa tháng 11. Nguyên nhân thì chúng ta đã từng rõ thời điểm đó thị trường chung đang giảm điểm rất mạnh do tắc thanh khoản nhiều kênh khiến thị trường bị bán mạnh để rút vốn và PVT cũng không thoát khỏi con sóng giảm điểm của thị trường chung. Hiện tại thì thị trường chung đã ổn định hơn và chúng ta cũng có cơ hội để nhìn lại diễn biến kết quả kinh doanh của PVT trong quý 4 khi mà giá cước vận tải tăng thì kết quả kinh doanh của công ty có diễn biến theo ngay lập tức hay không?
I. Kết quả kinh doanh
Đầu tiên chúng ta nhìn vào kết quả kinh doanh theo năm, kết thúc năm 2022 PVT ghi nhận doanh thu 9,048 tỷ đồng, tăng 21.3% so với 2021. Lợi nhuận gộp đạt 1,657 tỷ đồng, tăng 33.8% yoy. Biên lợi nhuận gộp cũng được cải thiện từ 16.6% lên 18.3% và đây cũng là mức biên lợi nhuận cao nhất trong nhiều năm trở lại đây. (Hình 2)
Nếu chúng ta nhìn lại nền giá vận tải năm 2020 đến 2022 chúng ta sẽ thấy trong những năm vừa qua giá cước vận tải trong ngắn hạn có thể có biến động nhưng tổng thể thì vẫn đang trong xu hướng đi lên và giá của năm sau cao hơn năm trước, đặc biệt là từ tháng 2-2022. Điều này giúp cho biên lợi nhuận gộp của công ty cũng tăng tốt từ 2020 cho tới nay. Bản chất là công ty hoạt động trên hoạt động cho thuê tàu cũng như trực tiếp khai thác tàu để chở dầu khí nên giá cước sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá đầu ra của công ty, vì vậy khi phân tích thì ngoài yếu tố nội tại thì chúng tôi cho rằng giá thuê tàu đầu ra cũng như chi phí đầu vào sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả kinh doanh của PVT. Vì vậy trong phần dưới khi bóc tách chi tiết tiềm năng của các mảng chúng tôi cũng sẽ bám theo các yếu tố này (Hình 3)
Về đóng góp từng mảng vào kết quả kinh doanh, PVT có 3 mảng kinh doanh chính là dịch vụ vận tải, dịch vụ kho nổi và thương mại. Ngoài ra còn các mảng khác nhưng đóng góp không nhiều về doanh thu và lợi nhuận cho công ty. Dưới đây là hình 4 tỉ trọng đóng góp của từng mảng trong năm 2022 và 2021:
Như hình ảnh trên chúng ta có thể thấy mảng dịch vụ vận tải đóng góp lớn nhất với 75% doanh thu và 83% lợi nhuận gộp trong năm 2022. Tiếp theo là dịch vụ kho nổi với 9% doanh thu và 14% lợi nhuận gộp. Mảng thương mại và các mảng khác tuy đóng góp đến 16% doanh thu nhưng do biên lợi nhuận gộp rất thấp nên đóng góp về lợi nhuận gộp cho công ty là rất ít với chỉ khoảng 3%. Như vậy với tỉ trọng trên thì gần như chỉ có 2 mảng có sự đóng góp vào lợi nhuận cho công ty đó là dịch vụ vận tải và dịch vụ kho nổi. Cụ thể hơn từng mảng chúng tôi sẽ phân tích trong phần dưới của bài viết.
II. Tiềm năng tăng trưởng 2023
1. Dịch vụ vận tải
Đây là mảng đóng góp lớn nhất vào tỉ trọng doanh thu và lợi nhuận cho công ty. Mảng dịch vụ vận tải chính là mảng công ty vận chuyển và cho thuê tàu vận chuyển các sản phẩm dầu thô, hóa chất, khí hóa lỏng tại các thị trường trong nước và quốc tế. Hiện tại PVT đang là doanh nghiệp đầu ngành trên thị trường vận tải dầu khí nội địa với đội tàu lớn nhất Việt Nam, hiện PVT sở hữu 39 tàu phục vụ cho thị trường trong nước và quốc tế. PVT có lợi thế là thành viên của tập đoàn PVN nên có thể dễ dàng tiếp cận đến được các thị trường và khách hàng tiềm năng.
Về chi tiết các sản phẩm trong mảng dịch vụ vận tải như sau:
- Vận tải dầu thô: PVT là đơn vị duy nhất trong nước hoạt động trong lĩnh vực vận tải dầu thô và đang sở hữu 3 tàu với tổng trọng tải lên đến hơn 300,000 DWT. Trong 3 tàu thì có 1 tàu công ty cho thuê định hạn dài hạn trên thị trường quốc tế và 2 tàu dùng để vận chuyển dầu thô từ các mỏ nội địa về nhà máy lọc dầu Dung Quất của BSR. Ngoài ra công ty đã thuê thêm tàu VLCC Pis pioneer để vận chuyển dầu thô từ Trung Đông về nhà máy lọc dầu Nghi Sơn.
- Vận tải sản phẩm xăng dầu / hóa chất: PVT sở hữu 16 tàu với tổng tải trọng gần 300,000 DWT và hiện tại đội tàu này đang hoạt động tại thị trường quốc tế theo hình thức cho thuê định hạn. Tại thị trường nội địa công ty vận tải sản phẩm cho PVOil và các đầu mối xăng dầu khác trong cả nước từ nhà máy lọc dầu Dung Quất và Nghi Sơn và toàn bộ các chuyến tàu được PVT thuê từ các đơn vị khác. Như vậy có nghĩa toàn bộ tàu mảng này PVT cho thuê theo giá ký định hạn trên thị trường quốc tế còn thị trường nội địa là công ty đi thuê tàu để làm dịch vụ.
- Vận tải khí hóa lỏng LPG: Hiện PVT sở hữu 14 tàu với trọng tải lên tới gần 100,000 DWT. Tại thị trường trong nước PVT chiếm 100% thị phần vận tải khí LPG, còn với thị trường quốc tế thì chủ yếu là vận tải LPG nhập khẩu từ trung đông và các nước lân cận như Trung Quốc, Malaysia, Đài Loan.
Ngoài 3 sản phẩm chính ở trên thì PVT còn vận chuyển thêm cả than cho nhà máy điện Vũng Áng 1 tuy nhiên là không nhiều so với 3 sản phẩm chính ở trên. Và từ 3 sản phẩm trên chúng ta thấy doanh thu và lợi nhuận sẽ đến chính từ việc cho thuê tàu và tự vận tải các sản phẩm từ dầu để thu lại lợi nhuận cho công ty. Các hợp đồng cho thuê của PVT chủ yếu là hợp đồng định hạn với thời gian ký là 3 đến 6 tháng. Như vậy thì việc giá cước vận tải tăng sẽ là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh của mảng vận tải nhưng kết quả kinh doanh sẽ có sự chậm pha hơn so với diễn biến của giá khoảng 3 tới 6 tháng. (Hình 5)
Ví dụ như biểu đồ kết quả kinh doanh mảng dịch vụ vận tải trong năm 2022 chúng ta có thể thấy doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng mạnh bắt đầu từ quý 2/2022 trong khi giá cước tăng mạnh từ quý 1, tức độ trễ vào khoảng 1 quý. Với việc khoảng 80% đội tàu là hoạt động trên thị trường quốc tế nên giá cho thuê tàu cũng như giá cước vận chuyển của PVT sẽ khá nhạy với biến động của giá cước vận chuyển quốc tế.
Về giá cho thuê tàu, giá cước vận chuyển, như biểu đồ phần trên chúng tôi đã gửi về nền giá trong 3 năm gần đây từ 2020 đều có xu hướng tăng lên, đặc biệt là trong năm 2022. Nguyên nhân khiến giá cước tăng lên là do:
- Xung đột Nga-Ukraine khiến EU thực hiện lệnh cấm và hạn chế xuất khẩu dầu từ Nga vào EU (hầu hết các sản phẩm dầu mỏ (cấm từ 5/2/2023), dầu thô (cấm từ 5/12/2022) qua đường biển từ Nga vào EU sẽ bị cấm từ cuối năm 2022 và đầu 2023. Điều này sẽ khiến dòng chảy vận chuyển bị thay đổi, qua đó EU phải tìm nguồn cung khác từ Mỹ và Trung Đông còn Nga sẽ chuyển hướng đến các khách hàng châu Á. Khi đó quãng đường di chuyển của các tàu sẽ tăng lên trong khi đội tàu không đáp ứng kịp do di chuyển mất nhiều thời gian hơn. Điều này đã đẩy giá cước vận chuyển dầu tăng cao.
- Thị trường Trung Quốc đã mở cửa trở lại sau một thời gian dài đóng cửa vì dịch bệnh khiến nhu cầu tiêu thụ xăng dầu tăng lên, cùng với đó là nhu cầu vận tải dầu từ Nga tăng lên cũng là nguyên nhân khiến giá thuê tàu tăng cao trong thời gian gần đây. (Hình 6)
- Các quy định mới của IMO về EEXI và CII có hiệu lực bắt đầu từ tháng 1/2023 sẽ khiến các tàu vận tải phải giảm tốc độ di chuyển khiến tăng thời gian vận tải cho mỗi chuyến tàu, từ đó càng làm thiếu tàu vận tải cũng như tăng chi phí vận tải khiến giá thuê tàu tăng lên.
Giá cước tàu về cuối năm 2022, đầu 2023 có xu hướng hạ nhiệt do lo ngại về tình trạng suy thoái kinh tế khiến nhu cầu tiêu thụ dầu mỏ giảm đi, cùng với đó là EU qua giai đoạn lạnh giá nhất của mùa đông khiến nhu cầu tiêu thụ giảm đi từ đó khiến giá cước tàu hạ nhiệt giảm trong khoảng gần 3 tháng từ đầu tháng 12/2022 đến giữa tháng 2/2023. Tuy nhiên đầu năm 2023 với nhiều chính sách bắt đầu có hiệu lực như phân tích phía trên (EU áp thêm lệnh cấm vận Nga và quy định mới của IMO) đã khiến giá cước thuê tàu tăng trở lại và theo chúng tôi xu hướng này vẫn sẽ được tiếp tục duy trì và giúp giá thuê tàu tạo được nền giá ở mức cao hơn so với nền giá trung bình năm 2022.
Ngoài kỳ vọng về giá cước tiếp tục xu hướng tăng và duy trì ở mức nền cao thì PVT còn được kỳ vọng sẽ tiếp tục kế hoạch trẻ hóa đội tàu và thêm số lượng tàu mới. Trong năm 2022 PVT đã thanh lý 02 tàu cũ PVT Athena, Song Hau trong quý 3 giúp mang về lợi nhuận khác hơn 200 tỷ đồng. Về gia tăng thêm tàu mới, trong năm 2022 PVT đã hoàn thành đầu tư và đưa vào khai thác 2 tàu chở dầu/hóa chất 13,000 DWT, 2 tàu chở dầu/hóa chất 20,000 DWT, 1 tàu chở hàng rời Supramax và thêm 1 sà lan chở hàng rời 10,000 DWT. Ngoài ra PVT cũng ký kết thuê bareboat, đưa vào khai thác thêm 1 tàu chở LPG 5,000 CBM, 1 tàu hàng rời Handysize và 1 tàu chở dầu 20,000 DWT. Kế hoạch năm 2023 công ty cũng có thể thêm khoảng 4 tàu mới nữa đưa vào vận hành, tuy nhiên với việc giá đóng tàu cũng tăng lên đáng kể cũng là bài toán công ty phải cân đối lại về kế hoạch cũng như dòng tiền trong thời gian tới nếu muốn tiếp tục mở rộng đội tàu của mình.
2. Dịch vụ kho nổi
Đây là mảng đóng góp quan trọng thứ 2 cho PVT với tỉ trọng khoảng 9% vào doanh thu và 14% vào lợi nhuận gộp. Mảng này là mảng có tỉnh ổn định cao giúp mang lại cho công ty nguồn lợi nhuận ổn định mỗi năm khoảng hơn 200 tỷ đồng. (Hình 7)
Dịch vụ kho nổi là mảng cho thuê, vận hành và bảo dưỡng các kho chứa nổi tại các mỏ dầu ngoài khơi. Hiện công ty đang cho thuê tàu FSO Đại Hùng Queen để phục vụ cho hoạt động khai thác dầu thô tại mỏ Đại Hùng và cung cấp các dịch vụ đi kèm như vận hành, bảo dưỡng. Hiện PVT đã đàm phán lại giá cho thuê kho nổi Đại Hùng Queen với giá thuê mới cao hơn và kỳ vọng sẽ giúp tăng doanh thu và lợi nhuận cho công ty trong năm 2023. Ngoài mỏ Đại Hùng công ty còn hoạt động dịch vụ tại các mỏ Chim Sáo, Sông Đốc, Sao Vàng Đại Nguyệt.
3. Các vấn đề khác
Ngoài 2 mảng chính sẽ ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh của PVT trong thời gian tới chúng ta vẫn còn cần chú ý thêm một số vấn đề như giá xăng dầu, tình trạng nợ vay, tỉ giá … cụ thể như sau:
- Giá xăng dầu thay đổi sẽ ảnh hưởng đến đầu vào của PVT khi ngoài giá mua tàu thì xăng dầu chính là chi phí lớn nhất đối vơi PVT và có ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận của công ty. Trong năm 2023 khi mà giá nguyên liệu xăng dầu có xu hướng ổn định và giảm nhẹ so với 2022 sẽ là tiền đề giúp công việc vận tải của PVT trở lên ổn định cũng như tiết giảm được chi phí đầu vào tốt hơn. Ngoài ra với các tàu mới được đưa vào thay thế các tàu cũ cũng sẽ giúp tiêu thụ ít nhiêu liệu hơn.
- Với các công ty có chi phí đầu tư ban đầu mới (mua tàu) thì nợ vay thường sẽ ở mức cao và chi phí lãi vay là một trong những chi phí lớn ảnh hưởng tới lợi nhuận của công ty. Trong năm 2022 nợ vay của công ty là 3,685 tỷ đồng, tăng hơn 400 tỷ so với 2021 và chi phí lãi vay là 238 tỷ đồng. Để giải quyết vấn đề giảm chi phí lãi vay xuống tối đa, công ty đã linh hoạt chuyển sang hình thức BBHP (Bareboat Hire Purchase) với chi phí trả trước chỉ khoảng 10-20% giá tàu nhằm hạn chế khoản nợ phải vay giúp giảm chi phí lãi vay xuống. (Hình 8)
Ngoài ra PVT còn có các khoản vay bằng USD cũng như thanh toán với khách hàng trên thị trường quốc tế bằng USD nên biến động tỉ giá cũng là một yếu tố ảnh hưởng tới lợi nhuận trong ngắn hạn của công ty.
III. Tổng kết và định giá
Như vậy với việc tiềm năng giá cước sẽ tiếp tục hồi phục trở lại sau khi giảm vào cuối năm 2022 và duy trì ở mức nền giá cao trong năm 2023 sẽ đảm bảo cho PVT tiếp tục duy trì được kết quả kinh doanh tốt hơn so với 2022. Điểm nhấn đáng chú ý của công ty vẫn là mảng dịch vụ vận tải với nhiều điểm sáng tích cực. trong năm 2023 chúng tôi kỳ vọng công ty sẽ đạt được khoảng 10,000 tỷ đồng doanh thu và khoảng 900 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế (do 2023 không còn khoản lợi nhuận đột biến từ bán tàu cũ, nếu có sẽ update và cộng thêm vào).
Về định giá chúng tôi thấy rằng giá của PVT sẽ biến động chủ yếu theo diễn biến giá cước vận tải quốc tế và quý nhà đầu tư khi đầu tư PVT nên chú ý tới điều này thay vì định giá cứng vì giá cước biến đổi mỗi ngày và kỳ vọng cũng thay đổi như vậy. Còn nếu giả định với nền giá cước và tiềm năng như hiện tại chúng tôi thấy rằng mức giá phù hợp với PVT là khoảng 22-23k/cp.
-Link room telegram miễn phí: https://t.me/cknuocmam
———-Team LTBNM tổng hợp và phân tích ————-
